Tìm hiểu về chứng nghiện cờ bạc
Có hàng triệu người trên khắp thế giới yêu thích cá cược. Đối với hầu hết mọi người, cá cược chỉ đơn giản là một sở thích thú vị. Tuy nhiên, một số người có thể gặp khó khăn trong việc kiểm soát thói quen cá cược của mình. Khi cá cược vượt qua ranh giới của niềm vui vô hại và bắt đầu gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong cuộc sống, có thể họ đang có dấu hiệu của chứng nghiện cờ bạc.
Vậy, chứng nghiện cờ bạc có nghĩa là gì?
Nghiện cờ bạc được xem là một tình trạng sức khỏe tâm thần. Nó có những điểm tương đồng với các chứng nghiện khác (như nghiện hóa chất) và các rối loạn kiểm soát xung động khác (như chứng phóng hỏa hoặc trộm cắp).
Trong tất cả các trường hợp này, người bị nghiện không thể ngừng hành vi của mình ngay cả khi họ nhận ra rằng điều đó đang gây hại cho bản thân hoặc những người thân yêu. Điều quan trọng cần nhớ là không phải ai nghiện cờ bạc cũng sẽ trải qua các triệu chứng hoặc mức độ nghiêm trọng như nhau. Dưới đây là một số loại nghiện cờ bạc phổ biến nhất.
Cờ bạc bắt buộc (Compulsive Gambling)
Điều này thể hiện khi một người không thể kiểm soát được ham muốn cờ bạc của mình
✅ Người nghiện cờ bạc bắt buộc sẽ tiếp tục chơi dù thắng hay thua, bất kể hậu quả ra sao.
✅ Họ cũng sẽ tìm kiếm mọi cơ hội để đặt cược ngay cả khi biết mình không đủ khả năng để thắng.
✅ Tình trạng này còn được gọi là cờ bạc bệnh lý (pathological gambling)
Cờ bạc theo đợt (Binge Gambling)
Khi ai đó thể hiện các triệu chứng cờ bạc bắt buộc, nhưng chỉ vào những thời điểm hoặc giai đoạn nhất định.
✅ Người nghiện cờ bạc theo đợt có thể trông có vẻ kiểm soát được vấn đề của mình phần lớn thời gian.
✅ Họ có thể trải qua nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng mà không biểu hiện bất kỳ dấu hiệu nào của chứng nghiện cờ bạc.
✅ Hành vi cờ bạc bắt buộc của họ sẽ bộc lộ khi họ bắt đầu đặt cược, ngay cả khi họ chỉ hiếm khi chơi.
Cờ bạc có vấn đề (Problem Gambling)
Khi một người không đến mức gọi là nghiện cờ bạc bắt buộc, nhưng vẫn không kiểm soát hoàn toàn được thói quen của mình.
✅ Người chơi cờ bạc có vấn đề sẽ có những hành vi cờ bạc làm gián đoạn cuộc sống bình thường của họ.
✅ Họ có thể bị cuốn vào việc cố gắng gỡ gạc số tiền đã thua hoặc nói dối người thân về hoạt động cá cược của mình.
✅ Họ nhận ra rằng mình không thể ngừng cờ bạc và thói quen này ngày càng trở nên thường xuyên hơn.
Điều gì gây nên triệu chứng nghiện cờ bạc?
Không ai biết chính xác nguyên nhân, nhưng nhiều yếu tố có thể liên quan. Mặc dù có mối liên hệ giữa hành vi cờ bạc trong gia đình, nhưng không thể xác định rõ nguyên nhân và hậu quả. Các yếu tố khác cần xem xét bao gồm tình trạng sức khỏe tâm thần (như rối loạn sử dụng chất kích thích), độ tuổi bắt đầu cờ bạc và mức độ trúng lớn của những lần thắng đầu tiên.
Yếu tố về sinh lý học
Cờ bạc có vấn đề một phần do yếu tố sinh học, vì nó giống với các chứng nghiện khác. Hình ảnh não bộ cho thấy một chiến thắng cờ bạc có thể gây ra phản ứng thần kinh tương tự như khi một người nghiện cocaine nhận được thuốc. Thiếu hụt norepinephrine (liên quan đến căng thẳng) và serotonin (liên quan đến hạnh phúc) cũng liên quan đến hành vi bắt buộc. Các nghiên cứu di truyền còn chỉ ra rằng một số người có xu hướng di truyền dễ phát triển rối loạn xung động hoặc nghiện ngập.
Nguyên nhân chính về tâm lý
Nguyên nhân gián tiếp, như cách một cá nhân suy nghĩ về cờ bạc, có thể ảnh hưởng đến việc người đó có phát triển vấn đề hay không. Nhiều người tin rằng “ảo tưởng người chơi cờ bạc” cung cấp sự hợp lý dường như logic cho hành vi bắt buộc.
“Ảo tưởng người chơi cờ bạc” là niềm tin rằng một loạt các sự kiện độc lập sẽ ảnh hưởng đến xác suất của các sự kiện độc lập trong tương lai. Ví dụ, nếu một đồng xu công bằng được tung năm lần và đều ra mặt ngửa, xác suất lần sau ra mặt sấp vẫn là 50%. Tuy nhiên, “ảo tưởng người chơi cờ bạc” cho rằng đồng xu có khả năng ra mặt sấp cao hơn để “bù đắp” cho các kết quả trước đó. Điều này có thể thúc đẩy người nghiện cờ bạc theo đuổi thua lỗ, tin rằng vận may của họ sẽ sớm thay đổi.
Những người nghiện cờ bạc thường có cách suy nghĩ méo mó. Một số ví dụ là phủ nhận mức độ nghiêm trọng của thói quen cờ bạc, tin vào mê tín, giảm nhẹ tổn thất và quá tự tin vào kết quả của các sự kiện tương lai.
Ngoài ra, các trò chơi có nhịp độ nhanh dễ gây ra hành vi có vấn đề hơn – ví dụ, máy đánh bạc với việc đặt cược nhanh có thể hấp dẫn hơn đối với những người có vấn đề so với xổ số chỉ có thể chơi một lần mỗi ngày.
Yếu tố về mặt xã hội
Một yếu tố khác có thể xuất phát từ những nguồn bên ngoài gây ra các hành vi này. Căng thẳng hoặc khó khăn trong cuộc sống cá nhân hoặc nghề nghiệp có thể kích hoạt hành vi ở người có vấn đề cờ bạc, mặc dù không nhất thiết là nguyên nhân gây ra sự bắt buộc này. Môi trường xã hội xung quanh bạn cũng có thể đặt bạn vào nguy cơ. Sự phụ thuộc và nghiện cờ bạc có thể gia tăng trong thời kỳ cô lập xã hội hoặc khi bạn không thể rời khỏi nhà.
Có mối liên hệ giữa vấn đề cờ bạc và trầm cảm, căng thẳng, cô đơn, sự kiện trong cuộc sống và thiếu hỗ trợ xã hội từ bạn bè. Nghiện cờ bạc có xu hướng di truyền trong gia đình, các thuộc tính này có thể được truyền lại hoặc ảnh hưởng đến các thành viên trẻ hơn trong gia đình về cách họ được nuôi dạy trong môi trường này.
Nhận diện về vấn đề của bạn
Nếu bạn đã nhận thức được vấn đề, cảm thấy vấn đề đang phát triển, hoặc gia đình và bạn bè đã bày tỏ lo ngại: hãy tìm kiếm sự giúp đỡ.
Dấu hiệu của vấn đề cờ bạc có vẻ rõ ràng, nhưng cả người chơi và người xung quanh thường không nhận ra. Điều này do nhiều vấn đề có thể được lý giải và che giấu.
Dù định nghĩa về nghiện cờ bạc khác nhau, hầu hết các chuyên gia đồng ý về các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn này.
Hiệp hội Tâm thần học khuyến nghị các chiến lược tự giúp sau:
✅ Tìm sự hỗ trợ bằng cách tâm sự với một người bạn tin cậy
✅ Làm bản thân phân tâm bằng các hoạt động khác mà bạn yêu thích – tránh tự cô lập bằng cách tìm cách xã giao lành mạnh.
✅ Hoãn việc cờ bạc lại bằng cách cho mình thêm thời gian chờ đợi (có thể giúp cơn thèm qua đi hoặc yếu đi).
✅ Thực tế hóa bản thân – tưởng tượng những gì sẽ xảy ra sau khi bạn cờ bạc và cảm giác mà nó mang lại.
Cách để chấm dứt và điều trị chứng nghiện cờ bạc
Có nhiều cách để người nghiện cờ bạc bắt buộc tìm kiếm sự hỗ trợ từ điều trị. Không có một phương pháp điều trị duy nhất nào được coi là tiêu chuẩn để chữa trị nghiện cờ bạc.
Áp dụng liệu pháp và tư vấn
Yếu tố hiệu quả nhất trong việc điều trị vấn đề cờ bạc là diều trị tâm lý. Với sự hỗ trợ của chuyên gia, tư vấn có tỷ lệ thành công khá cao trong việc cải thiện hành vi có vấn đề. Một lý do khiến phương pháp này đặc biệt thành công là nhiều người nghiện cờ bạc thường có thêm vấn đề tâm lý khác. Điều này có nghĩa là bên cạnh việc điều trị cai nghiện, nhà tâm lý học hoặc bác sĩ tâm thần cũng có thể giúp giải quyết các vấn đề sức khỏe tâm thần liên quan.
Điều trị bằng can thiệp y tế
Mặc dù chưa có loại thuốc nào được thiết kế đặc biệt để điều trị nghiện cờ bạc, một số loại thuốc đã cho thấy hiệu quả trong việc giảm ham muốn cá cược hoặc cảm giác hưng phấn khi đặt cược. Những loại thuốc này bao gồm thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, thuốc dùng để điều trị các chứng nghiện khác và một số loại SSRI.
Hỗ trợ từ đội nhóm và tự thân
Một nguồn tài nguyên quan trọng cho những người gặp vấn đề cờ bạc là Gamblers’ Anonymous (GA). Kết hợp với liệu pháp tâm lý, GA giúp nhiều người phục hồi bằng cách cho họ cơ hội chia sẻ khó khăn và trải nghiệm với những người đã trải qua tình huống tương tự. Các nỗ lực tự giúp và hệ thống hỗ trợ từ đồng nghiệp cũng được chứng minh là hỗ trợ quá trình phục hồi, dù có hay không kết hợp với sự giúp đỡ chuyên nghiệp.
Cách để giúp đỡ một người đang có triệu chứng Nghiện cờ bạc
Đôi khi để nhận biết người thân yêu của mình có vấn đề về chứng nghiện cờ bạc rất khó khăn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy một người thân cận của bạn đang mắc phải:
Khi bạn nhận ra một người thân có vấn đề, thì đó là thời điểm quan trọng để thể hiện sự quan tâm và sẵn lòng giúp đỡ. Họ có thể đang cần sự giúp đỡ nhưng lại không dám yêu cầu hoặc không thể thừa nhận hết mức độ của vấn đề. Đừng đánh giá hoặc đe dọa họ, điều quan trọng là phải thể hiện sự ủng hộ và sẵn lòng chia sẻ vấn đề với họ.
Một trong những bước quan trọng nhất mà gia đình và bạn bè có thể thực hiện là tự giáo dục về vấn đề cờ bạc. Bạn cần phải hiểu và chia sẻ thông tin hữu ích, đồng thời không khuyến khích hành vi đánh bạc cũng như tham gia vào quá trình điều trị khi cần. Thay vì chi trả cho các khoản nợ đánh bạc của họ – điều này có thể khuyến khích hành vi tiêu tiền – bạn có thể giúp họ tìm kiếm tư vấn tài chính hoặc các dịch vụ khác có thể hỗ trợ giải quyết vấn đề.
Chúng tôi luôn khuyến khích việc tham gia cờ bạc có trách nhiệm, nhưng lời khuyên và thông tin của chúng tôi không nên được sử dụng thay thế cho việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Chúng tôi ở đây chỉ để hướng dẫn. Nếu bạn, một người bạn hoặc thành viên trong gia đình gặp vấn đề về nghiện cờ bạc hoặc hành vi có vấn đề, hãy liên hệ với một nhà tư vấn hoặc một trong những tổ chức được liệt kê trên trang web này.